Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nin düzenlediği ve ülkemizde ilk kez düzenlenen 1. Uluslararası Diş Hekimliği Eğitimi Kongresi 11-15 Ocak 2021 tarihleri arasında, Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Fakültesi desteğiyle çevrim içi olarak başlatıldı.
Ankara Üniversitesi Rektörü Prof.Dr.Necdet Ünivar’ın da katıldığı Kongre açılış konuşmalarının yapıldığı ilk gün kalite ve akreditasyon görüşmelerinden sonra panellere geçildi.Dünyanın değişik ülkelerinde eğitimci olarak çalışan akademisyen Türk Bilim insanları ilk kez yapılan ve online olan bu kongreye katılarak sunumlarını yaptılar.
Pandemide en riskli alanlardan biri olan dişhekimliği mesleğinin eğitim fakültelerinde pandemi döneminde yapılan uygulamalarını anlatan yurt dışı bilim insanlarının çok değişik konulara değinmesi oldukça ilginç başlıkların ortaya çıkmasına neden oldu.
5 gün süren 1. Uluslararası Diş Hekimliği Eğitimi Kongresinin ilk Panelinde ilk sözü Amerika aldı.
2019 yılında Covid19 Pandemisin de oldukça zor aylar geçiren Amerika da dişhekimliği fakültelerinde neler yapıldığının anlatıldığı bu panel kongrenin en çok ilgi ile izlenen paneli oldu.
ABD DİŞHEKİMLİĞİ ‘TAMAMEN’ YÜZYÜZE EĞİTİME HAZİRANDAN BERİ DEVAM ETTİ..
Oturum Başkanlığını Prof. Dr. Elif Ünsal’ın yaptığı 11 Ocak 2021 PANEL oturumu 19.00– 20.30 saatleri arasında yapıldı ve Pensilvanya Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi öğretim Üyesi Prof.Dr.Füsün Özer’in ilk konuşmacı olduğu bu oturumda Prof.Özer pandemi döneminde ABD de ilk diş hekimliği fakültesini açan okul olduklarını söyledi.3 ay ara verilerek başlanan eğitimde günde 40 kadar hastaya telekonferans ile ulaşılarak 3 parttime hoca tarafından sadece acil hastalara bakıldığını anlatan Prof.Özer diğer akademisyenlerin de online eğitim vererek öğrencileri bir arada tuttuklarını söyledi.
14 Haziran 2020 de tamamen yüz yüze eğitim vererek devam ettiklerini söyleyen Prof.Özer zaten dişhekimliğinde sadece online eğitimin olamayacağına inandıklarını 150 kişi ile 3.sınıf 150 de 4.sınıf öğrencisinde yaptıkları pandemi kararlarında sabah 08.00 den akşam 20.00 ye kadar 2 kısım halinde hocalar ve grup liderleri ile çalıştıklarını, ilk fazda tedavi, periodontoloji ve basit cerrahilerin olduğunu, faz 2 de ise sabit tedavi, total- parsiyel ve implant üstü olarak ayarlama yaptıklarını, bu arada endo,pedo,cerrahi kliniklerine öğrencilerin geldiğini, her öğrenciden 1800 yeterlilik puanı istendiğini ancak puanı tutmayanlara da bazen 1500- 1600 puanlada ortalama iş yapmış ise geçiş verdiklerini anlatarak sunumunu tamamladı.
PANDEMİDE ÖĞRENCİDE EKSİK YETİŞME KORKUSU OLUŞTU..
İkinci konuşmacı olarak Başkent Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dekanı ve Fakültenin Restoratif Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı Başkanı olan Prof.Dr.Neslihan Arhun söz aldı.16 Mart 2020 de başlayan pandemi sürecinde yaşananları şöyle sıraladı:Önce süreci inkar( bu bizi etkilemez) ,akabinde öfke /isyan( beni pandemi de çalışmaya zorlama) pazarlık (eğer korunmaya uyarsam her şey normale dönecek değilmi?) ve üzüntü ve ne zaman biteceğini bilmeden kabullenme ile öğrencide eksik yetişme korkusunun olduğunu eğiticinin ise salgında çalışmak istemeyişi ile çalkalandıklarını anlatan Dekan Arhun daha sonra şöyle devam etti. ‘’16 mart- 15 Mayıs 2020 tarihlerinde korunma ile doğal havalandırma ve dört elle çalışma oluşturduk, iki ünit içeren yerlerde temperli camlarla bölerek havalandırma sistemleri kurduk, dönem 4 ve 5 öğrencilerine tüm teorik dersleri online ve senkron verdik; bu dönemde online eğitim bilgisayar odalarını hocalar için donattık, staj içinde zorunlu olan vaka sunumları, makale,seminer,olgu çözümleri, teorik hatırlatma gibi konuları da 8 ana bilim dalı ile yaparak bina içindeki insan sayısını en aza indirmeyi hedefledik’’ dedi.
Başkent Üniversitesi 5.sınıf öğrencilerinin hasta üzerinde stajları içinde çoklu sistemi tekli ünit sistemine dönderdiklerini çoklu galeri den tekli sisteme döndüklerini, HES kodu için hastaya bakıldığı gibi hergün kliniğe gelen hekiminde HES kodunun otamatik olarak her sabah dekanın masasındaki bilgisayarında hazır olduğunu, öğrencide uygulanan staj barajlarını hasta bulma konusunda hafta sonu da çalıştıklarını, staj takviminide uzatabileceklerini ve her stajere hekim yardımcısı verdiklerini açıkladı.
PANDEMİYE KADAR USTA ÇIRAK İLİŞKİSİ YAŞAYAN ESKİŞEHİR PANDEMİDE UZAKTAN EĞİTİM İLE TANIŞTI
Online devam eden 1. Uluslararası Diş Hekimliği Eğitimi Kongresinde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi adına katılan ve Fakültenin Restoratif Diş Tedavisi ABD Başkanı olan Prof.Dr.Batu Can Yaman kendisini yetiştiren Çapa daki hocasının bu işin bir usta çırak ilişkisi olduğunu söyleyerek bu anlamdaki eğitimden uzaktan eğitim,senkron -asenkron tabirleri ile karşılaştıklarını anlatarak konuşmasına başladı.
Sınavları KEYBS sistemi üzerinden yaptıklarını söyleyen Prof.Dr.Batu Can Yaman 7 Haziran 2021 de ise Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün tebliği üzerine triaj birimlerinin ayarlandığını, oral diagnoz da önceden canlı yayınla hastaya ulaşarak saat usulü çalıştıklarını; özelliklede oral diagnoz’un buradaki önemine değindi.
3 üniversiteden oluşan Eskişehir de bahar döneminde yüz yüze eğitime karar veren bu 3 rektörün 2021 eğitim yönetiminde 4.ve 5.sınıf klinik öğrenimine başlayacaklarını söyleyerek bahar dönemini özlemle beklediklerini söyledi.
ABD DİŞHEKİMLİĞİ İLK AŞIYI ARALIK AYINDA OLDU..AŞI BİONTECH
Türkiye de ilk kez yapılan eğitime ait kongreye ABD’de den bağlanan bir diğer Türk bilim insanı 22 yıl önce kurulan Florida daki Nova Sauthhearsten Üniversitesinin Dişhekimliği Fakültesinde 8 yıldır Periodontoloji kürsüsünde çalışan Doç.Dr.Saynur Vardar Şengül oldu.Şengül kendisinin Ana Bilim Dalı Başkanı olduktan 8 ay sonra pandemi ile karşılaştıklarını söyledi. ilk aşıyı ABD de aralık ayında olduklarını (Biontech -Alman aşısı ) belirten akademisyen Amerika da 1.faza dişhekimlerinin alındığını; Ocak sonu gibi dişhekimliğinde öğrenciler dahil hepsinin aşılanmasının biteceğini söyledi.
YÖK Akreditasyon sistemini takip ettiğini de vurgulayan Prof.Şengül dijital teknolojinin hızla geliştiği dünyamızda iletişim kolay olduğu için ve pandeminin bunu adeta öğrettiği ve buna zorladığı için çok daha hızlı bilgiye erişimden bahsederek Amerika Dişhekimleri Birliği (ADA) nın bir alt kuruluşu olan CODA yı anlatarak eğitimde geleceğin dişhekimlerini nasıl eğitileceğini bahsetti.
AMERİKA DA DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ HEM FAKÜLTELERİ AKREDİTE ETME HEM DE HALKA BİLGİLENDİRME YAPMAK ZORUNDA..
Amerika Dişhekimleri Birliği (ADA) nın bir alt kuruluşu olan CODA tarafından ABD deki tüm dişhekimliği fakültelerinin akredite edildiğini ifade eden Florida daki Nova Sauthhearsten Üniversitesinin Dişhekimliği Fakültesinde 8 yıldır Periodontoloji kürsüsünde çalışan Doç.Dr.Saynur Vardar Şengül CODA nın 7 yılda bir akredite ettiğini ve ADA nın altında bu faaliyeti veren CODA’nın aslında halka da hizmet ettiğini, standartları geliştirdiğini ve bunu sürekli yükselttiğini ve fakültelerin açık olabilmesi için kendilerinin bunu almak zorunda olduklarını bu standartlarda ise geniş kapsamlı hasta merkezli olması şartı, kritik düşüncenin olması yani farklı görüşleri birbiri ile çarpıştırarak en iyisinin bulunması, öğrenciye hap gibi verilen bilgiden ziyade nereye giderek nasıl öğreneceğini göstermek, Hümanistlik ortamın çok önemli olduğunu vurgulayarak saygılı/ toleranslı/ anlayışlı ve tamamen sadece öğrenci için değil öğretim üyeleri içinde bir rol model oluşturacak profesyonel bir ortam oluşturmak, bilimsel buluşların uygulanması ve araştırmaların yapılması hem temel hem davranış hem de klinik bilimlerin birbirleri ile entegre olabileceği bir ortam geliştirmek, değerlendirme sisteminde öğrencinin nasıl değerlendirileceği yeterli olduğu dişhekimliği pratiğini nasıl yapabileceğini değerlendiren bir sistem, tabiiki bilimsel kanıtlara dayalı bir hasta bakımı ve bilimsel kanıtlara dayalı bir hasta bakımı, değerlendirme sistemini veren, teknolojiye nasıl adapte edildiğinin tespitini isteyen bir sistem olduğunu anlattı. Doç. Dr.Şengül konuşmasına şöyle devam etti: ‘’Mesela dijital dişhekimliği teknolojisini, CAD-CAM teknolojisinin nasıl adapte edildiğini,öğretim üyelerini nasıl eğitiyorsunuz nasıl adapte ediyorsunuzu,yeni gelen jenerasyon nasıl öğreniyorsa öğretim üyesinin bu konuda eğitilmesini, diğer tıp alanları ile kalabrasyonun ve toplumun her kesimini eğitimin içine alabilmek yani ‘diversity’ CODA sisteminin temel kavramlarıdır’’ dedi.
CODA’nın uzmanlık öncesi eğitim standartlarını da anlatan Florida Nova Sauthhearsten Üniversitesinin Dişhekimliği Fakültesi Periodontoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Doç.Dr. Saynur Vardar Şengül herbiri ayrı detaylara sahip olan standartları CODA’nın web sayfasından da bulunabileceğini işaret ederek bu standartları aslında dişhekimliğinin eğitim ve uygulama standartını,kalitesini yükselttiği için çok sevdiğini söyleyerek öğretim üyelerini bu amaçla bu tür eğitimlere severek gönderdiğini, öğretim üyelerinin böylece teknolojiye adapte etmeye zorladığının altını çizdi.Diğer yandan ADEA ( American Dental Educatıon Associatıon ) isimli dişhekimi eğitimi veren toplulukla Mart 2021 de online kongre yapacaklarını dişhekimliği eğitim modellerini tartışacaklarını; enstitüde öğretim üyelerine yeni LEADERSHIP kursların verildiğini, networking yarattığını o nedenle Türkiye de de bu sistemin kurulmasını önererek eğitim hakkındaki diğer bilgilere geçti.
ABD de diş hekimi olmak isteyen öğrencinin 4 yıl olan dişhekimliği eğitiminin öncesinde 4 yıl biyoloji temelli okulda okuduktan sonra ancak girebildiklerini, 3.4.sınıf larda periodontoloji eğitimlerinde bir öğrencinin bir hastayı alarak takım lideri ile çalıştığını cerrahisiz değerlendirmeler yaptıklarını; kapsamlı tedavi gerekirse, konsültasyonlar gerekirse bunların yapıldığını hasta da proteze geçerken hangi aralıklarla tekrar geleceğini de ayarladıklarını ileri vakalarda ise üst kliniklerde tedavi ettiklerini kliniklerin pandemide 2020 Haziran ayında %50 ile; Eylül ayında ise %100 kapasite ile çalıştıklarını, formlar oluşturduklarını ve çalışmalarını CODA ya bildirdiklerini söyledi.
Doç.Dr. Saynur Vardar Şengül Covid19 döneminde hızlı adaptasyonu öğrendiklerini, problemi belirleyerek fleksbl olarak eskiyi bırakıp yeniye adapte olduklarını, hastanın sağlığının en yüksek öncelikleri olduğunu, mayıs ayında tüm bu kuralları geliştirdiklerini ve uyguladıklarını söyleyerek yeni teknolojiyi devreye soktuklarını yeterlilik sınavlarında CAD-CAM teknolojiyi uygulamaya aldıklarını simülasyonu yani newteknolojiyi hemen adapte ettiklerini,yakında yapay zekayı kullanacaklarını, 3boyutlu sistemler üzerinden bazı pratiklerin çok yakında başlayacağını herşeyi her hasta üzerinde yapmayacaklarını teknolojiyi kullanacaklarını söyledi.Son olarak LEADERSHIP özelliklerini covid geliştirdi diyerek bilinçli, net, nötral kominikasyonun bu LEADERSHIP de çok önemli olduğunu bunları yapanların başarılı olduğunu söyledi.
İNGİLTERE DE HATA OLURSA KONSÜLÜN DİŞHEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNİ KAPATABİLME YETKİSİ VAR !..
İngiltere den kongreye katılan Queen Mary Univesty of London da iki farklı birimin başında olan ( Mezuniyet öncesi Endodonti Bölüm Direktörü ve Mezuniyet sonrası Minimal İnvaziv Karıolojı ) Doç.Dr. Aylin Baysan sunumuna QMplus da online platformun pandemi öncesinde olduğunu ve Türkiye üniversitelerinde olduğu gibi 2.sınıfta temel dişhekimliği bilimleri, 3.4.5.sınıflarda ise preklinik ve klinik eğitimde yoğunlaşma olduğunu rehberler içinde herşeyin olduğunu anlattı. Öğrencilerin sınavlardan nasıl geçeceklerini,sorumlu öğretim üyelerinden hangisinin kendi sorununa çözüm bulacağını görebilir dedi. Öğrenci aldığı hastayı bitirmesi gerektiğini ve bunları da online tedavi kartına işleyeceğini bilir ve 6 aşamalı performans gösteren tablonun olduğunu,bütün öğretim üyelerinin Ipad’lerine hemen işlediğini ve sözel artı yazılı kayıtla olduğunu, restorativ ve endodonti de öğrencilerle kliniksel olayları online vaka değerlendirdiklerini belirterek sınavlar da açık kitap sınav yaptıklarını buna rağmen 50-60 civarında not aldıklarını, acil durumda her öğrenciye akademik danışmanla birlikte çözüm bulduklarını, öğrencilerle liderlik pozisyonunda eğitmen olmanın ve görünebilirliliğinin şart olduğunu, genel dişhekimliği konsülünün hata olursa okulu kapatabildiğini o yüzden de 5.sınıflardan öncelikle başlayarak 4-3 diye geriye doğru en fazla 20 öğrenci alabildiklerini anlattı. Queen Mary Universitesinin İngiliz Devletinden bir miktar ödeme aldığını anlatan Londra Queen Mary Universitesi Mezuniyet öncesi Endodonti Bölüm Direktörü Doç.Dr. Aylin Baysan ‘’Bu ödeneklerle hafta sonu da eğitmenler ödeme aldıkları için eğitim vermekteler’’ dedi.
Pandemi de öğrenciyi mezun etmeden o kuruma ait bir önceki senenin aynı eğitimini verdiklerini ancak bir müddet sadece çürük temizleyip non aerosol tedaviyi seçtiklerini anlatan Baysan; yakınlarını kaybedilen öğrencilere ve covid 19 a yakalanan öğrencilere destek biriminden verilen destekler olduğunu söyledi.Öğrencilerden webinarla verilen derslerden hoşlanmayanlarında olduğunu ayrıca covid19 için özel bir web sayfalarının bulunduğunu, klinik ve laboratuar çalışmalarında da değişiklikler olduğunu, mesela XRay çekmede öğrenci yerinden kalkmadan çözüme hocaların katıldığını söyledi.
Kongre konuşmacılarından sonra soru cevap kısmına geçen moderatör Periodontolog Elif Unsal online içinde yapılan ek öğrenmeye ait soruya Londra dan katılan Doç.Dr. Aylin Baysan verdiği cevap da ‘’Youtube eğitimine karşıyım.O yüzden fakültemiz kendi videolarını hazırladı.Öğrenci evde otururken bunu seyretti ve bu sistemi sadece pandemi de değil 10 yıldır uyguluyoruz ‘’ dedi.
Pandemi de sene kaybetme korkusuna ait soruya yanıt veren Pensilvanya Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi öğretim Üyesi Prof.Dr.Füsün Özer Amerikada eğitim 100.000 dolar civarındadır.Bu yüzden öğrenciler sene kaybetmemek için eğitime başladı’’ derken yine ABD den katılan Doç.Dr.Saynur Vardar Şengül pandemide sinüs lift modeller üzerinden ameliyat yaparak online eğitim verdiklerini, 10 binlerce dolar isteyen hocaları online davet ederek ücretsiz eğitim verdirdiklerini bunun normalde Amerika da mümkün olmayacağını söyleyerek Türkiye deki öğrencilere de bu videoları bulup izlemelerini öğütledi.Öğrencilerin bir diğer sorusu ‘’kliniğe girerken onam alıp almadıkları’’ na dair soruya ise almadıklarını çünkü zaten her öğrencinin kliniğe kendiarzusu ile ve de ısrarla- istekle girdiğini söyledi.
İNGİLTERE VAKIF ÜNİVERSİTESİ ADI ALTINDA ÖZEL DİŞHEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNE İZİN VERMİYOR..
Londra da bulunan Queen Mary Universitesinin İngiliz Devletinden bir miktar ödeme aldığını sunumunda anlatan Londra Queen Mary Universitesi Mezuniyet öncesi Endodonti Bölüm Direktörü Doç.Dr. Aylin Baysan ‘’Bu ödeneklerle hafta sonu eğitmenler ödeme aldıkları için eğitim vermekteler’’ demesi dinleyiciler arasında ilgi çekince panel sonunda sorulardan biride bu konuda oldu.Londra da özel dişhekimliği fakültesinin olmadığını anlatan Doç.Dr.Baysan okula öğrencinin para vermediği için de az da olsa kliniğe girmek istemeyen öğrenci olduğunu söyledi. Başkent üniversitesine gelen bir soru karşısında Başkent Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dekanı ve Fakültenin Restoratif Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı Başkanı olarak cevap veren Prof.Dr.Neslihan Arhun ‘’ Hekim yardımcısı tercih etmelerinin sebebi’’ ni 4 elle çalışma prensibi için istediklerini, prekliniğin başka bir kampüste olmasının pandemide avantaj haline geldiğini, 1.sınıf öğrencilerine de N95 kullandırarak sınırlı öğrenciyi mesafeli şekilde aldıklarını doğal havalandırma ile devam edeceklerini, bu sürede enfekte olanların dahi eğitimini tamamlamalarına olanak tanıyacaklarını ve akademik eğitim süresini dahi uzatabileceklerini söylerek ne kadar öğrenci lehinde ve de olumlu olduklarını ısrarla vurguladı.
Kongre de as rolü üstlenen Ankara Üniversitesi Dişhekimliği Öğretim Üyesi Prof.Funda Akaltan da ‘’Mesleğimin doruk noktasındaki bu günde bulutların üzerindeyim’’ diyerek mutluluğunu belirtti ve toplantının diğer konularına ait özel soru -cevaplarla oturuma bir müddet daha süre vererek devam edilmesini istedi. Uzatılan bu sürede katılımcılarla yurt dışındaki akademisyenlerin eğitim sınav/ mekan içerikli sorularına ABD deki hocalara izleyiciler özel sorularını sordu.
Sosyal temas ile ( kutlama düğün ev ziyareti vb.durumlar ) bulaşın ön sırada olduğu; dişhekimliğinde tedavi kaynaklı covid19 bulaşının olmadığına dair örnekler verilerek kongre oturumuna son verildi.(Haber Kaynak – DENTHA AJANS İSTANBUL 15.01.2021/ İzinsiz İktibas edilemez )
Yazar Hakkında
