COVID-19 Normalleşme Sürecinde Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri 17.03.2020 tarihli ve E.546 sayılı “Elektif işlemlerin ertelenmesi ve diğer alınacak tedbirler” konulu yazı ile ertelenmiş; 07.06.2020 tarih ve E. 1200 sayılı “COVID-19 Normalleşme süreci ve alınacak tedbirler” konulu yazı ile COVID-19 pandemi sürecinde Sağlık Bakanlığı tarafından Bilim Kurulunun da önerileri doğrultusunda birçok tedbir kararı alınmış ve uygulamaya geçilmiş idi. Bu kapsamda; ağız ve diş sağlığını ilgilendiren sağlık hizmetleri konusunda da bazı tedbirler de alınmış; süreç içerisindeki değişiklikler göz önünde bulundurularak ADSM ler de çalışanlar daha çok filyasyon da görevlendirilmişti. Ancak, pandemi de süreç uzayınca salgının devam ediyor olması ve seyri dikkate alınarak diğer sağlık birimlerinde olduğu gibi ağız ve diş sağlığı birimlerinde de hizmet sunumunun başlaması ve HALKIN TEDAVİ İHTİYAÇLARI’ nın kontrollü olarak karşılanabilmesi gerektiğini resmi yazısında belirten Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bu amaçla; ‘’Dünya Sağlık Örgütü’nün önerileri ve Bilim Kurulunun değerlendirmeleri doğrultusunda alınacak önlemler ile ağız ve diş sağlığı hizmeti sunumunun devam edebilmesi açısından’’ şeklinde bir açıklama ile tekrar ADSM leri hizmete açacak olan genelgeyi tüm ilgili 81 ilin birimine göndermiş oldu.
Genelge de dikkat çeken hususlar ise oldukça ilginç..
GECE VARDİYASI ÖNERİLDİ
1-Fiziksel kapasitenin etkin ve verimli kullanımı, artan tedavi gereksinimlerinin karşılanabilmesi ve personel verimliliğine ilişkin eylem planları belirlenmelidir. Bu amaçla; mevcut personel ve ünit kapasiteleri göz önünde bulundurularak çalışma saatleri yeniden düzenlenmeli ve gerekli görüldüğü takdirde vardiyalı çalışma takvimi belirlenmeli diyen bildiride pandemi de gece vardiyası dahi önerilmekte.,
DİŞ HEKİMİ HERYERDE GÖREVE ÇAĞRILIYOR
2. ‘’Filyasyon çalışmaları kapsamında yapılan görevlendirmelerde ağız ve diş sağlığı hizmeti veren kurumlardan görevlendirilecek personel sayısı, ilgili başhekimliklerle koordineli olarak ve poliklinik hizmetlerini aksatmayacak şekilde yeniden düzenlenmelidir’’ diyen genelgede dişhekiminin hem filyasyon da hem de koordine edilerek hastada çalıştırılabileceği bildirilmiş..
DİŞ TEDAVİSİNE İNTERNETTEN KARAR VERİLSİN
3. ‘’Tüm kurumlarda triaj birimleri oluşturularak hastaların aciliyet durumlarının tespiti ve ilgili birimlere yönlendirilmesi sağlanmalı, böylece bina içerisinde oluşacak hasta yoğunluğunun önüne geçilmelidir. Mümkün olan durumlarda triaj birimleri öncelikli olarak uzaktan iletişim yöntemleri (telefon, internet gibi interaktif yöntemler ile) kullanılarak hizmet verecek şekilde tasarlanmalıdır. Bu birimde hastane kapasitesine uygun sayıda personel görevlendirmesi yapılmalıdır.’’ Diyen bu madde de ise işlevselliğin olmayacağı açıkça görülmekte. Çünkü dişi ağıran bir hasta o dişi çekilir ise ve o dişte protezin bağlandığı diş ise bu kez hasta dişinin yapılmasını doğal olarak isteyecektir.Durum böyle olacağına internetden karar verilmesi ve ona göre tasarım yapılması mümkün gözükmemektedir.
AYNI SEANSDA İŞİN BİTİRLMESİ İŞİN DOĞASINA AYKIRI OLABİLİR
Genelgenin 4. Maddesinde ise Acil ve zorunlu diş hekimliği hizmetleri kapsamında tanımlanmış olan vakalarda; kanal tedavisi, diş çekimi, protez tamiri, düşmüş/kırık dolgu yenilenmesi, kron/köprü simantasyonu vb. dental müdahalelerin mümkünse aynı seans içerisinde (!) yapılması istenmekte ‘’değilse’’ ‘’mümkün olan en az sayıda tedavi seansında yapılmasını sağlayacak şekilde randevu planlaması yapılmalıdır’’ denmekte.. Türk Dişhekimliğinde ve Dünya Dişhekimliğinde bu tarz genelge ile diş tedavisi yapımı istemi şunu göstermektedir ki bariz olarak bu genelge DİŞHEKİMLERİ bilgisi dışında hazırlanmıştır.
UZMANA HER İŞİ YAPTIRMAK İŞ GÜCÜNÜ ETKİN KULLANMAK DEĞİLDİR
Genelgenin 6. Maddesin de ise ‘’Gerekli hallerde uzmanlık branşına bakılmaksızın tüm hekimlerin yoğunluk olan birimlerde görevlendirilmesi yapılmalı’’ dır diyor. ‘’Bu sayede mevcut iş gücünün etkin kullanımı SAĞLANACAKTIR ‘’ diyor.Ancak şu sorun göz ardı edilmiş.Uzman hekim diyelim ortodontist işi gereği hiç kanal yapmamış ve acil gelen hastanın dişinde görevli. Bu hastaya ben ortodontistim senin dişine kanal yapamam yada çekemem mi diyecek?..
SONUÇ; DENTAL GAZETE OKURLARIMIZIN DEĞERLENDİRMESİ ŞÖYLE:
Yukarıda belirtilen iş ve işlemlerin ivedilikle yerine getirilmesi ve ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan tüm sağlık kuruluşlarınca uygulanması konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi hususunda; Bilgilerinizi ve gereğini arz ve rica ederim diyen genelgede Prof. Dr. Ahmet TEKİN’in Bakan adına Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü olarak DAĞITIM’ını istediği genelge 81 İl Valiliğine (İl Sağlık Müdürlüğü) Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğüne; Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına (YÖK) Halk Sağlığı Genel Müdürlüğüne Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına gönderilerek gereğinin yapılması istense de pandemi sürecinde dişhekimliğine ait geçerliliği olan metodlar ile MESLEK UYGULAYICILARI olan DİŞHEKİMLERİ’nin bizzat planlama içine alınarak işin başında planlamasında ve uygulamasında bilirkişi olarak dahil edilmesi gereğinin bu tarzda ele alınması mesleki açıdan verimli olacağı bildirildi.( Dentha Haber İstanbul- 1.11.2020)
Yazar Hakkında
